İnfertiliteye Neden Olan Faktörler

Gebelik oluşabilmesi için spermin vajinadan rahim ağzına, rahim içine ve oradan da fallop tüplerine ulaşarak yumurtayı döllemesi gerekir. Bu nedenle infertilite değerlendirmelerinde hem tüplerin hem de yumurtlamanın ve rahim yapısının incelenmesi önemlidir.

Fallop Tüplerine Ait Nedenler

İnfertilite nedenlerinin yaklaşık %35’i tüplere ait bozukluklardan kaynaklanmaktadır. HSG tetkiki ile tüplerin kapalı olup olmadığı veya hasarlı/yapışık olup olmadığı anlaşılabilir. Eğer tüpler kapalı, hasarlı ya da görev yapamaz haldeyse cerrahi tedavi uygulanabilir. Ancak cerrahi ile başarı sağlanamayacağı düşünülüyorsa en etkili yöntem tüp bebek (IVF) tedavisidir.

Yumurtlama Problemleri

Düzensiz veya anormal yumurtlama, infertilite nedenlerinin %5-25’ini oluşturmaktadır. Normal koşullarda her ay bir yumurta olgunlaşıp çatlayarak yumurtlama (ovulasyon) gerçekleşir. Ancak bazı durumlarda yumurtlama olmaz (anovulasyon) ve bu da gebeliği engeller.

Başlıca sebepler:

• Polikistik Over Sendromu (PCOS)
• Hipogonadotropik hipogonadizm
• Endokrin bozukluklar

Yumurtlamanın olup olmadığı ultrasonografi (USG) ile yapılan ovulasyon takibi ya da serumda progesteron düzeyinin ölçülmesi ile tespit edilebilmektedir.

Yaş Faktörü

Kadının yaşı, infertilite tedavisinde başarıyı etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Yaş ilerledikçe yumurtalık rezervi azalır ve yumurta kalitesi bozulur. 40 yaş üzeri kadınlardan elde edilen yumurtalarda kromozomal anormallikler daha sık görülür. Bu durum embriyoların tutunmasını zorlaştırır ve düşük riskini artırır.

Endometriozis

Endometriozis, rahim içi dokunun rahim dışında bir bölgede bulunmasıdır. Çoğunlukla yumurtalıklar ve karın içi organların çevresindeki zarlar üzerinde görülür. İnfertilite nedeniyle başvuran kadınların yaklaşık %35’inde endometriozis tespit edilmektedir. Bu durum, pelvik bölgede veya tüplerde yapışıklığa yol açarak kısırlığa sebep olabilir.

Rahim Kaynaklı Problemler

Doğumsal rahim anomalileri ya da sonradan gelişen rahim içi problemler infertiliteye yol açabilir. Bunlar arasında:

• Rahmin kısmen veya tamamen gelişmemesi
• Rahim içinde perde (septum)
• Çift rahim (didelfis) veya tek boynuzlu rahim (unicornis)
• Myomlar ve polipler
• Kürtaj, enfeksiyon ya da rahim ameliyatlarına bağlı yapışıklıklar

Bu yapısal bozukluklar hem gebeliğin oluşmasını engelleyebilir hem de tekrarlayan düşük riskini artırabilir.

Genetik Nedenler

Kromozomların sayısal veya yapısal bozuklukları gebelik kayıplarına yol açabilir. Örneğin, seks kromozomu mozaisizmi gibi genetik anomaliler kadında yumurtalık kapasitesini olumsuz etkileyerek infertiliteye sebep olabilir.