Azospermi Nedir?

Azospermi, erkeğin menisinde hiç sperm bulunmaması durumudur. Erkeklerin yaklaşık %1’inde, kısırlık problemi yaşayan erkeklerde ise %10-15 oranında görülmektedir. Azospermi ile oligospermi (menide az sayıda sperm bulunması) karıştırılmamalıdır. Oligospermide az sayıdaki sperm mikroenjeksiyonla kullanılabilirken, azospermide sperm elde etmek için cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebilir.

Azospermi Türleri

Azospermi genel olarak iki grupta incelenir:

• Tıkanıklığa Bağlı Azospermi: Doğuştan sperm kanallarının eksikliği, genital enfeksiyonlar veya cerrahi girişimler sonrası ortaya çıkabilir.
• Tıkanıklığa Bağlı Olmayan Azospermi: Genetik bozukluklar, testis torsiyonu, inmemiş testis, enfeksiyonlar, radyasyon veya hormon bozukluklarına bağlı gelişebilir.

Azospermi Tanısı İçin Yapılan Testler

Azospermi tanısında ilk adım üroloji muayenesidir. Bunun yanında:

• Hormon testleri
• Genetik incelemeler
• Kromozom analizi

özellikle tüp bebek öncesi önerilmektedir. Y-kromozomunun AZFa, AZFb veya tüm AZF bölgesinde delesyon olan erkeklerde sperm bulma şansı çok düşüktür. Bu nedenle tedaviye alınmaları önerilmez.

Azospermi Tedavisi

Tıkanıklığa bağlı azospermilerde bazen cerrahi girişimlerle kanallar açılabilir. Başarı sağlanamayan durumlarda ya da tıkanıklığa bağlı olmayan azospermide tek tedavi seçeneği cerrahi yolla sperm elde edilmesi ve mikroenjeksiyon uygulanmasıdır.

Sperm Elde Etme Yöntemleri

• PESA: Epididise iğne ile girilerek sperm alınması
• MESA: Mikrocerrahi ile epididisten sperm elde edilmesi
• TESA: Testise iğne ile girilerek sperm aranması
• TESE: Testisten doku örneği alınarak sperm aranması
• Mikro TESE: Mikroskop altında biyopsi yapılarak sperm içerme olasılığı yüksek dokuların seçilmesi

Tıkanıklığa bağlı azospermide sperm bulunma olasılığı oldukça yüksektir. Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermide ise Micro TESE yöntemiyle vakaların %50-60’ında sperm elde edilebilmektedir.

Genetik Faktörler

Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi vakalarının %10-20’sinde kromozom bozuklukları, %5-10’unda ise Y-kromozomu delesyonları görülür. Özellikle AZFb bölgesini içeren delesyonlarda sperm bulma ihtimali yok denecek kadar azdır.

Sonuç

Azospermi, erkek kısırlığının en ciddi nedenlerinden biridir. Ancak gelişmiş cerrahi yöntemler (Micro TESE) ve tüp bebek uygulamaları sayesinde birçok erkekte çocuk sahibi olma şansı bulunmaktadır. Hastaların mutlaka üroloji ve genetik uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.